Μακάρι νά 'ξερα...
Νομίζω ότι δεν υπάρχει μία απάντηση, κοινή για όλους. Κοινή είναι η ανάγκη και το δικαίωμα στην επιβίωση. Ακόμα και ακροδεξιός να είσαι, έχεις δικαίωμα να επιβιώσεις (υπό προϋποθέσεις!).
Το ερώτημα όμως της ανάρτησης δεν απευθύνεται σε ακροδεξιούς.
Ας πούμε, χάριν αριστερολογίας, ότι απευθύνεται σ' αυτούς που κινούνται από τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι την άκρη του αριστερού φάσματος. Γι αυτό θα γίνω -όσο αντέχω- αμερόληπτος.
Τι μας ενώνει;
-Ζητάμε ανατροπή της ακολουθούμενης πολιτικής;
-Ναι.
-Ζητάμε δουλειά, δημόσια παιδεία και υγεία;
-Ναι.
-Ζητάμε η εξουσία να υπηρετεί το λαό και όχι τους καπιταλιστές;
-Ναι.
-Η αντίρρηση του κυρίου στο βάθος σχετικά με τον ξύλινο όρο "καπιταλιστές" κατεγράφη στα πρακτικά.
Μέχρι εδώ όλα καλά.
Τι μας χωρίζει;
Μας χωρίζει η αντίληψη για τον δρόμο που πρέπει να πάρουμε ώστε να πετύχουμε τα κοινά μας ζητούμενα.
Οι συντασσόμενοι με τον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ότι πρέπει να ακολουθήσουμε το δρόμο της ανατροπής της δεξιάς κυβέρνησης και να κατακτήσουμε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, σχηματίζοντας μια "Κυβέρνηση της Αριστεράς" η οποία θα αναιρέσει τις αντιλαϊκές πολιτικές.
Οι του ΚΚΕ πιστεύουν ότι η κατάκτηση της εξουσίας χωρίς ανατροπή του οικονομικού συστήματος δεν μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπή της ασκούμενης πολιτικής. Πιστεύουν ότι η ανατροπή θα επιτευχθεί μόνο με την ταξική συνειδητοποίηση της εργατικής τάξης, τη μαζική συσπείρωση στα συνδικάτα και την επαναστατική ετοιμότητα.
Άλλοι πιστεύουν ότι το μέσο της ανατροπής είναι η επίθεση κατά μέτωπο με όπλο απεργίες διαρκείας που θα οδηγήσουν την κυβέρνηση σε κατάρρευση. Ως απώτερο στόχο θέτουν κι αυτοί την ανατροπή του οικονομικού συστήματος.
Τέλος, οι αναρχικοί / αντιεξουσιαστές απορρίπτουν κάθε οργανωμένη μορφή εξουσίας και επιδιώκουν μια διαρκή σύγκρουση με την όποια έκφρασή της, μέχρι εγκαθίδρυσης της αταξικής κοινωνίας.
Παρακαλώ για επιείκια σε τυχόν σουτ στο δοκάρι και άουτ.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, κατάτι στρογγυληδόν:
1. Ο δρόμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι βέβαια ο πιο βατός από όλους. Το να πέσει η δεξιά κυβέρνηση και να κυβερνήσει μια "αριστερή" είναι τεχνικά εφικτό. Έχει συμβεί και αλλού. Μειονέκτημα είναι το ότι οι ασκούμενες πολιτικές δεν συμβαίνουν καθ΄εφαρμογή ενός αμιγώς "εθνικού" καπιταλιστικού σχεδίου. Είναι τα τσουνάμι που προκαλούν οι δονήσεις του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και σκάνε στις εθνικές ακτές. Το να κατακτήσεις την κοινοβουλευτική εξουσία έχοντας τις καλύτερες των φιλολαϊκών προθέσεων δεν σημαίνει ότι θα έχεις και τα εργαλεία για να τις υλοποιήσεις. Πόσο μάλλον σε μια χώρα βαθιά εξαρτημένη τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά από διεθνείς, καυλωμένους καπιταλιστές. Εκ των πραγμάτων λοιπόν θα βρεθείς ενώπιον του διλήμματος ενσωμάτωση ή ευθεία ρήξη.
2. Οι θέσεις του ΚΚΕ έχουν ως ζητούμενο την κατάκτηση της εξουσίας από αυτούς που παράγουν τον πλούτο. Ταυτόχρονα διαθέτουν επαρκή τεκμηρίωση, κατά συνέπεια οι προβλέψεις του κόμματος επαληθεύονται πάντα. Μειονέκτημα είναι η -παραδεχτή άλλωστε- απροθυμία του λαϊκού παράγοντα να συνδράμει στην ανατροπή του οικονομικού συστήματος, παρά το ότι υποφέρει από τις πολιτικές του. Είναι επίσης η ευρύτερη διεθνής συγκυρία (ποιές θα ήταν οι δυνητικές συμμαχίες, οι εμπορικοί εταίροι κλπ.) αλλά και η αμφιλεγόμενη (όπως και βιαίως διαστρεβλούμενη) εμπειρία από τις χώρες που εφάρμοσαν τον σοσιαλισμό. Εξάλλου οι συνθήκες που θα πυροδοτήσουν την επαναστατική διαδικασία δεν έχουν καταγραφεί σε συνταγή ώστε να τις προβλέψει κανείς χρονικά με ασφάλεια.
3. Η θέση για ανατροπή μέσω κατά μέτωπο επίθεσης είναι επίσης αρκετά φιλόδοξη και μάλλον δεν στερείται ευγενών προθέσεων. Παραβλέπει όμως εντελώς τους σημερινούς συσχετισμούς και την προαναφερθείσα απροθυμία του λαϊκού παράγοντα, του οποίου η συμμετοχή στην ανατροπή είναι απαραίτητη. Επιπλέον επικεντρώνεται κυρίως στην κυβερνητική ανατροπή, σχηματίζοντας έτσι ένα υβρίδιο των δύο πρώτων θεωριών, χωρίς επαρκή πρόβλεψη για την επόμενη μέρα.
4. Τέλος, η τακτική των αντιεξουσιαστών είναι αναμφισβήτητα ριζοσπαστική, δεδομένου ότι μερίδα αντιεξουσιαστών απολαμβάνει ήδη την κρατική "φιλοξενία". Δίνει ωστόσο την λιγότερο σαφή απάντηση στο επίπεδο της μετάβασης, αφού παραπέμπει σε μια κοινωνία που δεν την έχει δει ποτέ κανείς. Είναι δε η λιγότερο αρεστή στον μέσο μικροαστό (πόσο μάλλον τον λούμπεν), ο οποίος είναι κατά κανόνα και παράδοση αντιδραστικός στις ριζικές αλλαγές. Πόσο μάλλον στις πολύ ριζικές.
Το κύριο ερώτημα:
Αν ομαδοποιήσουμε τις παραπάνω πολιτικές σε πιο αδρές γραμμές θα εντοπίσουμε μια στρατηγικής σημασίας διαφορά: Ανατροπή εντός του κοινωνικοοικονομικού συστήματος ή ανατροπή του συστήματος;
Πόσο άλλο να στρογγυλέψω τις γωνίες μου; Δεν νομίζω ότι οι γραμμές αυτές μπορούν να συναντηθούν.
α. Αμερόληπτη εξέταση του μάρτυρος που επιθυμεί την ανατροπή εκ των έσω:
Είπε ο μάρτυς της πρώτης γραμμής: "Ας ρίξουμε την κυβέρνηση αυτή ώστε να πάρει ο λαός μια ανάσα και βλέπουμε παρακάτω".
Μπορεί να έχει δίκιο και ν' αναπνεύσει προσωρινά ο λαός. Δεν ανάσανε βαθιά κατά την πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ; Πως θα μπορέσει, όμως, αυτή η καλοπροαίρετη κυβέρνηση να δώσει την ανάσα αυτή; Είναι πολύ διαφορετική η σημερινή συγκυρία σε σχέση με το 1981. Η χώρα έχει χρεωκοπήσει και ελέγχεται πλήρως από τους δανειστές. Με τις δεδομένες συνθήκες δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς δάνεια. Δεν θά 'χει η αριστερή κυβέρνηση να κάνει με τους ίδιους εταίρους; Γι' αυτό άλλωστε δεν ψαλιδίζει πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ τη ρητορική του περί χρέους από "διαγραφή" σε "κούρεμα"; Πως θα μπορέσει μια τέτοια κυβέρνηση να ακυρώσει απερίσπαστη μια πολιτική που αποτελεί κεντρική στρατηγική του νοσούντος καπιταλισμού;
Και το κυριότερο: Ποιο θα είναι το τοπίο μετά από την κατάρρευση των τελευταίων προσδοκιών;
β. Αμερόληπτη εξέταση του μάρτυρος που επιθυμεί την ανατροπή του συστήματος:
Είπε ο μάρτυς της δεύτερης γραμμής: "Να ανατρέψουμε το σύστημα για ν'αναπνεύσει ο λαός μια κι έξω".
Δίκαιο και λογικό. Ενώ όμως η πρώτη γραμμή προβληματίζει για την επόμενη μέρα, η δεύτερη γραμμή έχει δυσκολίες κυρίως στην υλοποίηση. Ο καπιταλισμός είναι, εδώ και χρόνια, άρρωστος. 'Οχι όμως του θανατά. Θα ήταν πολύ βολικό να ψόφαγε μόνος του αλλά ελάχιστα πράγματα χαρίζονται στη ζωή. Πρέπει λοιπόν να τον ψοφήσεις, κι αν όχι ολοκληρωτικά, τουλάχιστον να εξασφαλίσεις ότι δεν θα δημιουργήσεις μια σοσιαλιστική νησίδα σε μια άγρια καπιταλιστική θάλασσα. Χρειάζεται, τρόπον τινά, ένα σοσιαλιστικό αρχιπέλαγος. Αλλά ακόμα και για τη νησίδα, ακριβώς επειδή άνευ χειραφετημένης εργατικής τάξης δεν μπορείς να φτιάξεις ούτε ύφαλο, χρειάζεται υπομονή και πολύ δουλειά στη χειραφέτηση.
Μερικές πρόσθετες παρατηρήσεις (μειωμένης αμεροληψίας):
Οι γνωστές μπουρδολογίες περί "κρίσης χρέους" καμουφλάρουν στα μάτια της αόμματης πλειοψηφίας την ολοκληρωτική επίθεση του συστήματος κατά της εργατικής τάξης, αποσπώντας την προσοχή από τα δόντια του ασθμαίνοντος τέρατος και μεταθέτοντάς την στην περμανάντ του. Τα δόντια όμως μασουλάνε το βιοτικό της επίπεδο, τις δημοκρατικές της ελευθερίες, το δικαιώμά της να συνδικαλίζεται και να αμύνεται, τη δημόσια υγεία και παιδεία. Και μάλιστα "δικαιολογημένα". Το βιοτικό επίπεδο κατακρημνίζεται διότι "μαζί τα φάγαμε" και πρέπει επιτέλους να νοικοκυρευτούμε. Ο συνδικαλισμός είναι η αιτία κάθε κακού, αφού διώχνει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη ενώ οι συνδικαλιστές είναι χαραμοφάηδες, προδότες και τραμπούκοι. Η φτώχεια δεν είναι εγκληματικό απότοκο του εκμεταλλευτικού συστήματος, αλλά ιδιώνυμο αδίκημα. Κι όταν μάλιστα συνδυάζεται με τη μετανάστευση είναι λέπρα.
Δεν χρειάζεται τετραψήφιο αϊκιού για να τα δει κανείς τις μεθοδεύσεις αυτές. Κι όμως το γεγονός ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ίδιας της εργατικής τάξης συντάσσεται ηθικά με τον επιτιθέμενο καπιταλισμό και τα χυδαία εργαλεία του και όχι με την ίδια του την τάξη, αποδεικνύει ότι τα εργαλεία αυτά είναι εξαιρετικής αποτελεσματικότητας. Υπάρχουν βέβαια κάποιοι που αποδίδουν το γεγονός στα φαντάσματα και την αβασκανία.
Υπάρχει καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο; Εξημερώνεται ο καπιταλισμός; Μπορείς να τον βάλεις να κάνει και τούμπες στο τσίρκο;
Όχι.
Τότε πως θα κυβερνήσεις φιλολαϊκά βρε έρμε;
Η πλάκα είναι ότι πολλοί από αυτούς που τρέφουν τέτοιες αυταπάτες ακούγονταν μέχρι πρόσφατα να λένε το σύνθημα "Αν οι εκλογές άλλαζαν κάτι θα ήταν παράνομες". Για να μην πω το "Να καεί το μπουρδέλο η βουλή".
(Το πρώτο εννοοείται ότι το συμμερίζομαι κι εγώ).
Και τότε τι διάολο να κάνουμε;
Αν πιστεύεις στην "ανατροπή εντός συστήματος" τότε είσαι καταδικασμένος να προσπαθήσεις να πείσεις το μικροαστό ότι θα γίνεις κεντρώος στη θέση του κεντρώου. Ειδάλλως ο μικροαστός θα μείνει σ'αυτά που ξέρει. Τι να κάνει ο δόλιος; Έχει αγαπήσει το κελί του και θα το άλλαζε μόνο για ένα παρόμοιο, μόνο λίγο πιο ευρύχωρο.
Λυπάμαι που δεν μπορώ, ως μονάδα, να σε ακολουθήσω σ'αυτό. Μακάρι τελικά να τα καταφέρεις το ακατόρθωτο και το κελί να έχει θέα.
Αν πιστεύεις στην ανατροπή του συστήματος χρειάζεσαι κυρίως να υποστείς μια εσωτερική διεργασία. Να αναμετρηθείς πρώτιστα με το μικροαστό που σέρνεται μέσα σου και δευτερευόντως με αυτόν των άλλων. Να αναμετρηθείς με το φόβο του αγνώστου, της ριζικής αλλαγής. Να απαρνηθείς το "κάλλιο πέντε -ή εστω τέσσερα- και στο χέρι". Χρειάζεται σε τελική ανάλυση να απαντήσεις με ειλικρίνεια στο ερώτημα "Είμαι εγώ έτοιμος για την ανατροπή;".
Κι αν τα καταφέρεις, τότε θα χρειαστείς γερό στομάχι. Γιατί απέναντί σου, εκτός από τους άλλους, θα έχεις πολλούς από αυτούς που συνειδητοποίησαν ότι η ανατροπή είναι ωραία μόνο ως σύνθημα.
Δεν νομίζω πάντως ότι η απάντηση είναι εύκολη.
Νομίζω ότι δεν υπάρχει μία απάντηση, κοινή για όλους. Κοινή είναι η ανάγκη και το δικαίωμα στην επιβίωση. Ακόμα και ακροδεξιός να είσαι, έχεις δικαίωμα να επιβιώσεις (υπό προϋποθέσεις!).
Το ερώτημα όμως της ανάρτησης δεν απευθύνεται σε ακροδεξιούς.
Ας πούμε, χάριν αριστερολογίας, ότι απευθύνεται σ' αυτούς που κινούνται από τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι την άκρη του αριστερού φάσματος. Γι αυτό θα γίνω -όσο αντέχω- αμερόληπτος.
Τι μας ενώνει;
-Ζητάμε ανατροπή της ακολουθούμενης πολιτικής;
-Ναι.
-Ζητάμε δουλειά, δημόσια παιδεία και υγεία;
-Ναι.
-Ζητάμε η εξουσία να υπηρετεί το λαό και όχι τους καπιταλιστές;
-Ναι.
-Η αντίρρηση του κυρίου στο βάθος σχετικά με τον ξύλινο όρο "καπιταλιστές" κατεγράφη στα πρακτικά.
Μέχρι εδώ όλα καλά.
Τι μας χωρίζει;
Μας χωρίζει η αντίληψη για τον δρόμο που πρέπει να πάρουμε ώστε να πετύχουμε τα κοινά μας ζητούμενα.
Οι συντασσόμενοι με τον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ότι πρέπει να ακολουθήσουμε το δρόμο της ανατροπής της δεξιάς κυβέρνησης και να κατακτήσουμε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, σχηματίζοντας μια "Κυβέρνηση της Αριστεράς" η οποία θα αναιρέσει τις αντιλαϊκές πολιτικές.
Οι του ΚΚΕ πιστεύουν ότι η κατάκτηση της εξουσίας χωρίς ανατροπή του οικονομικού συστήματος δεν μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπή της ασκούμενης πολιτικής. Πιστεύουν ότι η ανατροπή θα επιτευχθεί μόνο με την ταξική συνειδητοποίηση της εργατικής τάξης, τη μαζική συσπείρωση στα συνδικάτα και την επαναστατική ετοιμότητα.
Άλλοι πιστεύουν ότι το μέσο της ανατροπής είναι η επίθεση κατά μέτωπο με όπλο απεργίες διαρκείας που θα οδηγήσουν την κυβέρνηση σε κατάρρευση. Ως απώτερο στόχο θέτουν κι αυτοί την ανατροπή του οικονομικού συστήματος.
Τέλος, οι αναρχικοί / αντιεξουσιαστές απορρίπτουν κάθε οργανωμένη μορφή εξουσίας και επιδιώκουν μια διαρκή σύγκρουση με την όποια έκφρασή της, μέχρι εγκαθίδρυσης της αταξικής κοινωνίας.
Παρακαλώ για επιείκια σε τυχόν σουτ στο δοκάρι και άουτ.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, κατάτι στρογγυληδόν:
1. Ο δρόμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι βέβαια ο πιο βατός από όλους. Το να πέσει η δεξιά κυβέρνηση και να κυβερνήσει μια "αριστερή" είναι τεχνικά εφικτό. Έχει συμβεί και αλλού. Μειονέκτημα είναι το ότι οι ασκούμενες πολιτικές δεν συμβαίνουν καθ΄εφαρμογή ενός αμιγώς "εθνικού" καπιταλιστικού σχεδίου. Είναι τα τσουνάμι που προκαλούν οι δονήσεις του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και σκάνε στις εθνικές ακτές. Το να κατακτήσεις την κοινοβουλευτική εξουσία έχοντας τις καλύτερες των φιλολαϊκών προθέσεων δεν σημαίνει ότι θα έχεις και τα εργαλεία για να τις υλοποιήσεις. Πόσο μάλλον σε μια χώρα βαθιά εξαρτημένη τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά από διεθνείς, καυλωμένους καπιταλιστές. Εκ των πραγμάτων λοιπόν θα βρεθείς ενώπιον του διλήμματος ενσωμάτωση ή ευθεία ρήξη.
2. Οι θέσεις του ΚΚΕ έχουν ως ζητούμενο την κατάκτηση της εξουσίας από αυτούς που παράγουν τον πλούτο. Ταυτόχρονα διαθέτουν επαρκή τεκμηρίωση, κατά συνέπεια οι προβλέψεις του κόμματος επαληθεύονται πάντα. Μειονέκτημα είναι η -παραδεχτή άλλωστε- απροθυμία του λαϊκού παράγοντα να συνδράμει στην ανατροπή του οικονομικού συστήματος, παρά το ότι υποφέρει από τις πολιτικές του. Είναι επίσης η ευρύτερη διεθνής συγκυρία (ποιές θα ήταν οι δυνητικές συμμαχίες, οι εμπορικοί εταίροι κλπ.) αλλά και η αμφιλεγόμενη (όπως και βιαίως διαστρεβλούμενη) εμπειρία από τις χώρες που εφάρμοσαν τον σοσιαλισμό. Εξάλλου οι συνθήκες που θα πυροδοτήσουν την επαναστατική διαδικασία δεν έχουν καταγραφεί σε συνταγή ώστε να τις προβλέψει κανείς χρονικά με ασφάλεια.
3. Η θέση για ανατροπή μέσω κατά μέτωπο επίθεσης είναι επίσης αρκετά φιλόδοξη και μάλλον δεν στερείται ευγενών προθέσεων. Παραβλέπει όμως εντελώς τους σημερινούς συσχετισμούς και την προαναφερθείσα απροθυμία του λαϊκού παράγοντα, του οποίου η συμμετοχή στην ανατροπή είναι απαραίτητη. Επιπλέον επικεντρώνεται κυρίως στην κυβερνητική ανατροπή, σχηματίζοντας έτσι ένα υβρίδιο των δύο πρώτων θεωριών, χωρίς επαρκή πρόβλεψη για την επόμενη μέρα.
4. Τέλος, η τακτική των αντιεξουσιαστών είναι αναμφισβήτητα ριζοσπαστική, δεδομένου ότι μερίδα αντιεξουσιαστών απολαμβάνει ήδη την κρατική "φιλοξενία". Δίνει ωστόσο την λιγότερο σαφή απάντηση στο επίπεδο της μετάβασης, αφού παραπέμπει σε μια κοινωνία που δεν την έχει δει ποτέ κανείς. Είναι δε η λιγότερο αρεστή στον μέσο μικροαστό (πόσο μάλλον τον λούμπεν), ο οποίος είναι κατά κανόνα και παράδοση αντιδραστικός στις ριζικές αλλαγές. Πόσο μάλλον στις πολύ ριζικές.
Το κύριο ερώτημα:
Αν ομαδοποιήσουμε τις παραπάνω πολιτικές σε πιο αδρές γραμμές θα εντοπίσουμε μια στρατηγικής σημασίας διαφορά: Ανατροπή εντός του κοινωνικοοικονομικού συστήματος ή ανατροπή του συστήματος;
Πόσο άλλο να στρογγυλέψω τις γωνίες μου; Δεν νομίζω ότι οι γραμμές αυτές μπορούν να συναντηθούν.
α. Αμερόληπτη εξέταση του μάρτυρος που επιθυμεί την ανατροπή εκ των έσω:
Είπε ο μάρτυς της πρώτης γραμμής: "Ας ρίξουμε την κυβέρνηση αυτή ώστε να πάρει ο λαός μια ανάσα και βλέπουμε παρακάτω".
Μπορεί να έχει δίκιο και ν' αναπνεύσει προσωρινά ο λαός. Δεν ανάσανε βαθιά κατά την πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ; Πως θα μπορέσει, όμως, αυτή η καλοπροαίρετη κυβέρνηση να δώσει την ανάσα αυτή; Είναι πολύ διαφορετική η σημερινή συγκυρία σε σχέση με το 1981. Η χώρα έχει χρεωκοπήσει και ελέγχεται πλήρως από τους δανειστές. Με τις δεδομένες συνθήκες δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς δάνεια. Δεν θά 'χει η αριστερή κυβέρνηση να κάνει με τους ίδιους εταίρους; Γι' αυτό άλλωστε δεν ψαλιδίζει πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ τη ρητορική του περί χρέους από "διαγραφή" σε "κούρεμα"; Πως θα μπορέσει μια τέτοια κυβέρνηση να ακυρώσει απερίσπαστη μια πολιτική που αποτελεί κεντρική στρατηγική του νοσούντος καπιταλισμού;
Και το κυριότερο: Ποιο θα είναι το τοπίο μετά από την κατάρρευση των τελευταίων προσδοκιών;
β. Αμερόληπτη εξέταση του μάρτυρος που επιθυμεί την ανατροπή του συστήματος:
Είπε ο μάρτυς της δεύτερης γραμμής: "Να ανατρέψουμε το σύστημα για ν'αναπνεύσει ο λαός μια κι έξω".
Δίκαιο και λογικό. Ενώ όμως η πρώτη γραμμή προβληματίζει για την επόμενη μέρα, η δεύτερη γραμμή έχει δυσκολίες κυρίως στην υλοποίηση. Ο καπιταλισμός είναι, εδώ και χρόνια, άρρωστος. 'Οχι όμως του θανατά. Θα ήταν πολύ βολικό να ψόφαγε μόνος του αλλά ελάχιστα πράγματα χαρίζονται στη ζωή. Πρέπει λοιπόν να τον ψοφήσεις, κι αν όχι ολοκληρωτικά, τουλάχιστον να εξασφαλίσεις ότι δεν θα δημιουργήσεις μια σοσιαλιστική νησίδα σε μια άγρια καπιταλιστική θάλασσα. Χρειάζεται, τρόπον τινά, ένα σοσιαλιστικό αρχιπέλαγος. Αλλά ακόμα και για τη νησίδα, ακριβώς επειδή άνευ χειραφετημένης εργατικής τάξης δεν μπορείς να φτιάξεις ούτε ύφαλο, χρειάζεται υπομονή και πολύ δουλειά στη χειραφέτηση.
Μερικές πρόσθετες παρατηρήσεις (μειωμένης αμεροληψίας):
Οι γνωστές μπουρδολογίες περί "κρίσης χρέους" καμουφλάρουν στα μάτια της αόμματης πλειοψηφίας την ολοκληρωτική επίθεση του συστήματος κατά της εργατικής τάξης, αποσπώντας την προσοχή από τα δόντια του ασθμαίνοντος τέρατος και μεταθέτοντάς την στην περμανάντ του. Τα δόντια όμως μασουλάνε το βιοτικό της επίπεδο, τις δημοκρατικές της ελευθερίες, το δικαιώμά της να συνδικαλίζεται και να αμύνεται, τη δημόσια υγεία και παιδεία. Και μάλιστα "δικαιολογημένα". Το βιοτικό επίπεδο κατακρημνίζεται διότι "μαζί τα φάγαμε" και πρέπει επιτέλους να νοικοκυρευτούμε. Ο συνδικαλισμός είναι η αιτία κάθε κακού, αφού διώχνει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη ενώ οι συνδικαλιστές είναι χαραμοφάηδες, προδότες και τραμπούκοι. Η φτώχεια δεν είναι εγκληματικό απότοκο του εκμεταλλευτικού συστήματος, αλλά ιδιώνυμο αδίκημα. Κι όταν μάλιστα συνδυάζεται με τη μετανάστευση είναι λέπρα.
Δεν χρειάζεται τετραψήφιο αϊκιού για να τα δει κανείς τις μεθοδεύσεις αυτές. Κι όμως το γεγονός ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ίδιας της εργατικής τάξης συντάσσεται ηθικά με τον επιτιθέμενο καπιταλισμό και τα χυδαία εργαλεία του και όχι με την ίδια του την τάξη, αποδεικνύει ότι τα εργαλεία αυτά είναι εξαιρετικής αποτελεσματικότητας. Υπάρχουν βέβαια κάποιοι που αποδίδουν το γεγονός στα φαντάσματα και την αβασκανία.
Υπάρχει καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο; Εξημερώνεται ο καπιταλισμός; Μπορείς να τον βάλεις να κάνει και τούμπες στο τσίρκο;
Όχι.
Τότε πως θα κυβερνήσεις φιλολαϊκά βρε έρμε;
Η πλάκα είναι ότι πολλοί από αυτούς που τρέφουν τέτοιες αυταπάτες ακούγονταν μέχρι πρόσφατα να λένε το σύνθημα "Αν οι εκλογές άλλαζαν κάτι θα ήταν παράνομες". Για να μην πω το "Να καεί το μπουρδέλο η βουλή".
(Το πρώτο εννοοείται ότι το συμμερίζομαι κι εγώ).
Και τότε τι διάολο να κάνουμε;
Αν πιστεύεις στην "ανατροπή εντός συστήματος" τότε είσαι καταδικασμένος να προσπαθήσεις να πείσεις το μικροαστό ότι θα γίνεις κεντρώος στη θέση του κεντρώου. Ειδάλλως ο μικροαστός θα μείνει σ'αυτά που ξέρει. Τι να κάνει ο δόλιος; Έχει αγαπήσει το κελί του και θα το άλλαζε μόνο για ένα παρόμοιο, μόνο λίγο πιο ευρύχωρο.
Λυπάμαι που δεν μπορώ, ως μονάδα, να σε ακολουθήσω σ'αυτό. Μακάρι τελικά να τα καταφέρεις το ακατόρθωτο και το κελί να έχει θέα.
Αν πιστεύεις στην ανατροπή του συστήματος χρειάζεσαι κυρίως να υποστείς μια εσωτερική διεργασία. Να αναμετρηθείς πρώτιστα με το μικροαστό που σέρνεται μέσα σου και δευτερευόντως με αυτόν των άλλων. Να αναμετρηθείς με το φόβο του αγνώστου, της ριζικής αλλαγής. Να απαρνηθείς το "κάλλιο πέντε -ή εστω τέσσερα- και στο χέρι". Χρειάζεται σε τελική ανάλυση να απαντήσεις με ειλικρίνεια στο ερώτημα "Είμαι εγώ έτοιμος για την ανατροπή;".
Κι αν τα καταφέρεις, τότε θα χρειαστείς γερό στομάχι. Γιατί απέναντί σου, εκτός από τους άλλους, θα έχεις πολλούς από αυτούς που συνειδητοποίησαν ότι η ανατροπή είναι ωραία μόνο ως σύνθημα.
Δεν νομίζω πάντως ότι η απάντηση είναι εύκολη.