Ο ευφραδής συνταγματολόγος πήρε τα πασοκικά σκήπτρα, ο έτερος των αντιπροέδρων τόν απάλλαξε από περιττά κιλάκια, τα χρώματα και οι φανταχτεροί όροι δεν προλαβαίνουν να ντύνουν τα νεογέννητα (με δικομματική μίτωση) απο-κόμματα, αλλά ημερομηνία εκλογών ακόμα δεν ακούσαμε. Προφανώς τα μηνύματα που έχουν οι παπατζήδες της εξουσίας δεν είναι σαφή. Δε γράφω "δεν είναι καλά" γιατί έχω την αίσθηση πως ούτε κακά είναι. Ακριβώς γιατί το στοιχείο της αβεβαιότητας είναι ενισχυμένο. Και κάτι τέτοιες τυχαιότητες δεν τις γουστάρουν οι -νοικοκυρεμένοι σ'αυτά- κυβερνώντες. Όπως γράφει ο "μετριοπαθής" τύπος, έχει πρωτοφανώς αυξηθεί η αποχή από τις δημοσκοπικές έρευνες. Ενώ βέβαια είναι μάλλον απίθανο να εκφραστεί στις εκλογές μια αντίστοιχη αποχή (της τάξης του 70% όπως ακούγεται). Όσο λοιπόν κι αν προθερμαίνουν οι λιγδομάγειροι την κάλπη, παραμένουν άγνωστο το πόσο βραστερά θά'ναι τα "φασόλια". Σαν το σκωπτικό που μού'λεγε κάποτε ο μακαρίτης ο παππούς μου:
"-Τι θα φάμε σήμερα παππούλιον; -Φασόλια υιέ μου. Δέκα καρύα καυσόξυλα κατεκάησαν, ο λέβητας κατετροπώθη, μα τα φασόλια χαμπάρι ουκ έχουσι".
Αν κι εδώ που τα λέμε, στις εκλογικές επιδόσεις του λαού πάει καλύτερα το άλλο, που ακόμα ρωταπαντά η μάνα μου:
"-Πως πάν'οι στραβοί στον Άδη; -Ο ένας κοντά στον άλλονε".
Μιλώντας με φίλους και γνωστούς έχω την αίσθηση πως τα επιχειρήματα υπέρ άκυρου / λευκού / αποχής δεν πείθουν πια κανέναν. Ο καθένας αντιλαμβάνεται πως κάθε αχρησιμοποίητο δικαίωμα αντιδικομματικής ψήφου θα χρησιμοποιηθεί για την αναλογική ενίσχυση του πρώτου -κυρίως-κόμματος, με το μποναμά των 50 επιπλέον εδρών. Όμως, από την άλλη, οι δημοσκοπήσεις, έστω και μέσα στην απολύτη ανασφάλεια και χειραγώγηση, δείχνουν πως το ένδυμα της "αντιμνημονιακότητας" αρκεί για να ντύσει πλήθος κομμάτων και κομματιδίων, ποικίλου χρωματικού φυράματος αλλά -κατά κανόνα- ανύπαρκτου ιδεολογικού στίγματος. Τι να την κάνεις εξάλλου την ιδεολογία; Αρκεί να έχεις ευπαρουσίαστο ηγέτη με εισιτήριο διαρκείας σε τηλεπάνελ. Κι όσο κι αν είναι γελοίο να ψηφίζεται κανείς με κριτήριο την τσάκιση της χλαμύδας ή το μπιρμπίλισμα του ματιού, άλλο τόσο σίγουρο είναι πως η γελοιότητα έχει εκλογική πέραση.
Ποιοι λοιπόν θα κρίνουν τις εκλογές;
Για το δικομματικό τσούρμο δεν έχω υπερβολικές ελπίδες. Ρωτώ όποιον παλιό πασόκο πέφτει στη λούμπα να συζητήσει μαζί μου, για τις προθέσεις του. Ούτε ένας (1) δεν έχει πει πως θα ξαναψηφίσει ΠΑΣΟΚ. Οι πασόκοι όμως που θα ομολογούσαν κάτι τέτοιο δεν υπάρχουν πια. Τους πάτησε το Πάγκαλος Εξπρές. Ο σύγχρονος πασόκος απέκτησε επιτέλους το "δικαίωμα" της κομματικής συνομωτικότητας, έστω κι από ντροπή. Αλλά το είδος του δεν εξαλείφθηκε. Κι ένα 20% υποψιάζομαι πως θα το δώσει στο νέο ηγέτη του. Ο νεοδημοκράτης πάλι, για τον επίσημο μιλώντας πάντα, ενθουσιασμένος από την αντιμνημονιακή πόρπη του δικού του ηγέτη δεν θα παραλείψει να σκεφτεί πως είναι πάλι η σειρά του να κυβερνήσει (πως λέμε: "εγώ ρε έχω πάρει τριανταεννιά πρωταθλήματα"). Επιπλέον, καθώς η λαϊκή δεξιά εκπροσωπείται, μεν, από δύο -πια- ανταγωνιστές αλλά εισήχθη πανηγυρικώς και στη νεοδημοκρατική ρητορεία, το πρωτάθλημα είναι μάλλον καβαντζωμένο. Ο νεοδημοκράτης εξάλλου δεν έχει ντροπή μιας και "τη χώρα την κατέστρεψε ο ΓΑΠ". Οπότε λογικά το 25αράκι το έχει σίγουρο η ΝΔ.
Εικοσιπέντε κι είκοσι σαρανταπέντε. Τουλάχιστον. Με ικανό περιθώριο αύξησης, ανάλογα με την αποχή και κυρίως την αντοχή του κρίσιμου παράγοντα στους εκβιασμούς. Ο οποίος κρίσιμος παράγοντας είναι ο τσουρουφλισμένος από τις μνημονιακές πολιτικές γείτονάς μας. Που έπρεπε πρώτα να καταστραφεί για να γίνει κρίσιμος και -επιτέλους- απρόβλεπτος. "Επιτέλους", γιατί δεν είναι πια δεδομένος αυτόχειρας, όχι απαραίτητα γιατί αποφάσισε να πάρει τις τύχες του στα χέρια του και να γκρεμίσει το σάπιο σαράι του αστικού κοινοβουλευτισμού.
Κι όμως, όσο πιο απρόβλεπτος γίνεται ο τσουρουφλισμένος ψηφοφόρος, τόσο εξελίσσονται τα μέσα ελέγχου του. Οι εκβιασμοί που έχουν ξεπεράσει κάθε ιστορικό προηγούμενο αναισχυντίας, η ποικιλία εναλλακτικών "αντιμνημονιακών" προτάσεων (για να υπάρχει ισορροπία) και η συκοφάντηση των πραγματικών αντιπάλων της αστικής εξουσίας. Είναι βέβαιο πως τα μέσα αυτά θα παγιδεύσουν πολλούς. Και για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, η αποτελεσματικότητά τους δεν οφείλεται μόνο στη -δεδομένη- "ευστοχία" των μέσων. Οφείλεται, πάνω απ' όλα, στη δεκτικότητα των αποδεκτών. Συζητώντας καθημερινά συναντώ τα ίδια και τα ίδια στερεότυπα. Τά'χω τόσο σιχαθεί που δεν θα μπω στον πειρασμό του π.χ. Αντανακλαστικά τινάγματα μιας κοινωνίας που έχει μάθει ν'αναζητά το εύκολο θύμα, τον προσιτό υπαίτιο, το άμεσο αποτέλεσμα. Στο όνομα του "ρεαλιστικού", των μετρημένων κουκιών και της δικαιοσύνης σε 1'.
Αλλά υπάρχουν και συνειδήσεις που δεν δέχονται πια να μετρήσουν κουκιά. Που δεν χωρά πια ο "ρεαλισμός" στην εξίσωση της επιβίωσής τους. Που δεν καταδέχονται να κυνηγήσουν το προσιτό. Κι είναι στη λίστα των απρόβλεπτων αυτοί που μπορεί να γκρεμίσουν τους λιγδομάγειρους μαζί με τα τσουκάλια τους.
"-Τι θα φάμε σήμερα παππούλιον; -Φασόλια υιέ μου. Δέκα καρύα καυσόξυλα κατεκάησαν, ο λέβητας κατετροπώθη, μα τα φασόλια χαμπάρι ουκ έχουσι".
Αν κι εδώ που τα λέμε, στις εκλογικές επιδόσεις του λαού πάει καλύτερα το άλλο, που ακόμα ρωταπαντά η μάνα μου:
"-Πως πάν'οι στραβοί στον Άδη; -Ο ένας κοντά στον άλλονε".
Μιλώντας με φίλους και γνωστούς έχω την αίσθηση πως τα επιχειρήματα υπέρ άκυρου / λευκού / αποχής δεν πείθουν πια κανέναν. Ο καθένας αντιλαμβάνεται πως κάθε αχρησιμοποίητο δικαίωμα αντιδικομματικής ψήφου θα χρησιμοποιηθεί για την αναλογική ενίσχυση του πρώτου -κυρίως-κόμματος, με το μποναμά των 50 επιπλέον εδρών. Όμως, από την άλλη, οι δημοσκοπήσεις, έστω και μέσα στην απολύτη ανασφάλεια και χειραγώγηση, δείχνουν πως το ένδυμα της "αντιμνημονιακότητας" αρκεί για να ντύσει πλήθος κομμάτων και κομματιδίων, ποικίλου χρωματικού φυράματος αλλά -κατά κανόνα- ανύπαρκτου ιδεολογικού στίγματος. Τι να την κάνεις εξάλλου την ιδεολογία; Αρκεί να έχεις ευπαρουσίαστο ηγέτη με εισιτήριο διαρκείας σε τηλεπάνελ. Κι όσο κι αν είναι γελοίο να ψηφίζεται κανείς με κριτήριο την τσάκιση της χλαμύδας ή το μπιρμπίλισμα του ματιού, άλλο τόσο σίγουρο είναι πως η γελοιότητα έχει εκλογική πέραση.
Ποιοι λοιπόν θα κρίνουν τις εκλογές;
Για το δικομματικό τσούρμο δεν έχω υπερβολικές ελπίδες. Ρωτώ όποιον παλιό πασόκο πέφτει στη λούμπα να συζητήσει μαζί μου, για τις προθέσεις του. Ούτε ένας (1) δεν έχει πει πως θα ξαναψηφίσει ΠΑΣΟΚ. Οι πασόκοι όμως που θα ομολογούσαν κάτι τέτοιο δεν υπάρχουν πια. Τους πάτησε το Πάγκαλος Εξπρές. Ο σύγχρονος πασόκος απέκτησε επιτέλους το "δικαίωμα" της κομματικής συνομωτικότητας, έστω κι από ντροπή. Αλλά το είδος του δεν εξαλείφθηκε. Κι ένα 20% υποψιάζομαι πως θα το δώσει στο νέο ηγέτη του. Ο νεοδημοκράτης πάλι, για τον επίσημο μιλώντας πάντα, ενθουσιασμένος από την αντιμνημονιακή πόρπη του δικού του ηγέτη δεν θα παραλείψει να σκεφτεί πως είναι πάλι η σειρά του να κυβερνήσει (πως λέμε: "εγώ ρε έχω πάρει τριανταεννιά πρωταθλήματα"). Επιπλέον, καθώς η λαϊκή δεξιά εκπροσωπείται, μεν, από δύο -πια- ανταγωνιστές αλλά εισήχθη πανηγυρικώς και στη νεοδημοκρατική ρητορεία, το πρωτάθλημα είναι μάλλον καβαντζωμένο. Ο νεοδημοκράτης εξάλλου δεν έχει ντροπή μιας και "τη χώρα την κατέστρεψε ο ΓΑΠ". Οπότε λογικά το 25αράκι το έχει σίγουρο η ΝΔ.
Εικοσιπέντε κι είκοσι σαρανταπέντε. Τουλάχιστον. Με ικανό περιθώριο αύξησης, ανάλογα με την αποχή και κυρίως την αντοχή του κρίσιμου παράγοντα στους εκβιασμούς. Ο οποίος κρίσιμος παράγοντας είναι ο τσουρουφλισμένος από τις μνημονιακές πολιτικές γείτονάς μας. Που έπρεπε πρώτα να καταστραφεί για να γίνει κρίσιμος και -επιτέλους- απρόβλεπτος. "Επιτέλους", γιατί δεν είναι πια δεδομένος αυτόχειρας, όχι απαραίτητα γιατί αποφάσισε να πάρει τις τύχες του στα χέρια του και να γκρεμίσει το σάπιο σαράι του αστικού κοινοβουλευτισμού.
Κι όμως, όσο πιο απρόβλεπτος γίνεται ο τσουρουφλισμένος ψηφοφόρος, τόσο εξελίσσονται τα μέσα ελέγχου του. Οι εκβιασμοί που έχουν ξεπεράσει κάθε ιστορικό προηγούμενο αναισχυντίας, η ποικιλία εναλλακτικών "αντιμνημονιακών" προτάσεων (για να υπάρχει ισορροπία) και η συκοφάντηση των πραγματικών αντιπάλων της αστικής εξουσίας. Είναι βέβαιο πως τα μέσα αυτά θα παγιδεύσουν πολλούς. Και για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, η αποτελεσματικότητά τους δεν οφείλεται μόνο στη -δεδομένη- "ευστοχία" των μέσων. Οφείλεται, πάνω απ' όλα, στη δεκτικότητα των αποδεκτών. Συζητώντας καθημερινά συναντώ τα ίδια και τα ίδια στερεότυπα. Τά'χω τόσο σιχαθεί που δεν θα μπω στον πειρασμό του π.χ. Αντανακλαστικά τινάγματα μιας κοινωνίας που έχει μάθει ν'αναζητά το εύκολο θύμα, τον προσιτό υπαίτιο, το άμεσο αποτέλεσμα. Στο όνομα του "ρεαλιστικού", των μετρημένων κουκιών και της δικαιοσύνης σε 1'.
Αλλά υπάρχουν και συνειδήσεις που δεν δέχονται πια να μετρήσουν κουκιά. Που δεν χωρά πια ο "ρεαλισμός" στην εξίσωση της επιβίωσής τους. Που δεν καταδέχονται να κυνηγήσουν το προσιτό. Κι είναι στη λίστα των απρόβλεπτων αυτοί που μπορεί να γκρεμίσουν τους λιγδομάγειρους μαζί με τα τσουκάλια τους.