Όταν ένας άνθρωπος τερματίζει μόνος του τη ζωή του, η πράξη του αφορά στον ίδιο και σε όσους πλήττονται άμεσα, συναισθηματικά ή βιοτικά από αυτή. Αυτοί είναι και οι μόνοι που έχουν όποιο δικαίωμα να κρίνουν την απόφαση. Από την άλλη, όταν ο αυτόχειρας χρωματίζει πολιτικά την πράξη του, από πράξη δηλαδή καθαρά προσωπική τη μετατρέψει σε πράξη ευρύτερης σημασίας, διευρύνει ταυτόχρονα τη "δικαιοδοσία" κρίσης. Όχι τόσο για την ίδια την πράξη αλλά για το μήνυμα που περνά.
Δεν χρειάζεται, νομίζω, να κάνει κανείς ευρείες εισαγωγές με αποσαφηνιστικές γιρλάντες. Αρκεί ότι μια αυτοκτονία, είτε γίνεται για οικονομικούς λόγους, είτε για ψυχολογικούς, είτε για ερωτικούς, είναι μια πράξη τραγική. Τολμώ δε να σκεφτώ πως η τραγικότητα μιας αυτοκτονίας είναι αντιστρόφως ανάλογη της σοβαρότητας της αφορμής της. Οι τραγικότερες περιπτώσεις, για παράδειγμα, είναι τόσο ασύλληπτα ακατανόητες όσο το να τερματίζει ένας νέος τη ζωή του επειδή πήρε κακούς βαθμούς. Γι αυτό άλλωστε χρησιμοποιώ τη λέξη "αφορμή", γιατί η κορυφή του παγόβουνου που προεξέχει κι αφήνει τις εντυπώσεις, κρύβει πάντα ένα αθέατο βάθος.
Οι πολλές αυτοκτονίες αποτυπώνουν ακριβώς το ότι για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού η μάχη της επιβίωσης έγινε απέλπιδα. Κάποιοι που υποφέρουν περισσότερο, μοιραία, θα λυγίσουν και θα σπάσουν. Δεν θα αντέξουν περισσότερο βάρος ή λιγότερη ελπίδα. Μερικοί θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν το τσάκισμά τους σε μέσο πολλαπλασιασμού της κραυγής τους. Άλλοι ίσως πάλι να προσπαθήσουν να εξιλεωθούν πίσω απ' το μανδύα της πολιτικής πράξης.
Ο καπιταλισμός όμως δεν συγκινείται. Δεν χύνει δάκρυ για κανένα αδικοχαμένο. Οι άνθρωποι, ναι, συγκινούνται. Η συγκίνηση όμως κουβαλά την τσιγκουνιά της ανθρώπινης φύσης. Δίνεται απλόχερα την πρώτη φορά, στερεύει σε κάθε επανάληψη. Αλλά, τελικά, όσα δάκρυα κι αν χυθούν, ποτέ δεν θα γίνουν ποτάμι ορμητικό να παρασύρουν τους αίτιους του κακού. Γιατί οι αίτιοι είναι πολύ ψηλά για να φοβούνται την πλημμύρα, και τα επί γης τσιράκια τους κωπηλατούν με δεξιοτεχνία πάνω σε οξύρρυγχες λέμβους υποκρισίας και ψευτιάς.
Αν κάτι ίσως φοβούνται αυτό είναι η φωτιά.
Δεν χρειάζεται, νομίζω, να κάνει κανείς ευρείες εισαγωγές με αποσαφηνιστικές γιρλάντες. Αρκεί ότι μια αυτοκτονία, είτε γίνεται για οικονομικούς λόγους, είτε για ψυχολογικούς, είτε για ερωτικούς, είναι μια πράξη τραγική. Τολμώ δε να σκεφτώ πως η τραγικότητα μιας αυτοκτονίας είναι αντιστρόφως ανάλογη της σοβαρότητας της αφορμής της. Οι τραγικότερες περιπτώσεις, για παράδειγμα, είναι τόσο ασύλληπτα ακατανόητες όσο το να τερματίζει ένας νέος τη ζωή του επειδή πήρε κακούς βαθμούς. Γι αυτό άλλωστε χρησιμοποιώ τη λέξη "αφορμή", γιατί η κορυφή του παγόβουνου που προεξέχει κι αφήνει τις εντυπώσεις, κρύβει πάντα ένα αθέατο βάθος.
Οι πολλές αυτοκτονίες αποτυπώνουν ακριβώς το ότι για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού η μάχη της επιβίωσης έγινε απέλπιδα. Κάποιοι που υποφέρουν περισσότερο, μοιραία, θα λυγίσουν και θα σπάσουν. Δεν θα αντέξουν περισσότερο βάρος ή λιγότερη ελπίδα. Μερικοί θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν το τσάκισμά τους σε μέσο πολλαπλασιασμού της κραυγής τους. Άλλοι ίσως πάλι να προσπαθήσουν να εξιλεωθούν πίσω απ' το μανδύα της πολιτικής πράξης.
Ο καπιταλισμός όμως δεν συγκινείται. Δεν χύνει δάκρυ για κανένα αδικοχαμένο. Οι άνθρωποι, ναι, συγκινούνται. Η συγκίνηση όμως κουβαλά την τσιγκουνιά της ανθρώπινης φύσης. Δίνεται απλόχερα την πρώτη φορά, στερεύει σε κάθε επανάληψη. Αλλά, τελικά, όσα δάκρυα κι αν χυθούν, ποτέ δεν θα γίνουν ποτάμι ορμητικό να παρασύρουν τους αίτιους του κακού. Γιατί οι αίτιοι είναι πολύ ψηλά για να φοβούνται την πλημμύρα, και τα επί γης τσιράκια τους κωπηλατούν με δεξιοτεχνία πάνω σε οξύρρυγχες λέμβους υποκρισίας και ψευτιάς.
Αν κάτι ίσως φοβούνται αυτό είναι η φωτιά.
2 σχόλια:
Το θέμα δεν είναι αν θα λυγίσεις. Να ΜΗΝ σπάσεις, εκεί είναι το ζητούμενο!
Στον αγώνα βρίσκεται η διέξοδος, αν και οι απελπισμένοι άνθρωποι- οι οποίοι προσπαθούν με τίμημα την ίδια τους τη ζωή να στείλουν ένα μήνυμα αφύπνισης- αξίζουν του σεβασμού μας!
Ασφαλώς αξίζουν κάθε σεβασμού.
Και στο κάτω κάτω, ποιος ξέρει ποια είναι πραγματικά τα προσωπικά του όρια; Και ποιος μπορεί να κρίνει τον άλλο για τα όρια αυτά;
Δημοσίευση σχολίου