Το ευρώ, η δραχμή και άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε

Απ' ότι φαίνεται ο Γιάνης θα γίνει ο πρώτος αποδιοπομπαίος τράγος της νέας κυβέρνησης. Ήδη έλαβε τις πρώτες δημόσιες δηλώσεις στήριξης, δηλώσεις που όταν αφορούν σε υπουργούς και προπονητές αποτελούν κατά παράδοση το προοίμιο του διαζυγίου. Ο Γιάνης είναι πολυλογάς αλλά όχι μπουμπούνας. Κι αν τον έχω εκτιμήσει σωστά δεν είναι τόσο άνετος όσο θέλει να δείχνει.
Αλλά αυτή είναι μάλλον μια εισαγωγή εκτός θέματος.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι η κόντρα Βαρουφάκη-Λαπαβίτσα που συμπυκνώνει την αναμέτρηση ευρώ-δραχμής. Μια αναμέτρηση περισσότερο τεχνική παρά πολιτική, αφού έχει ως επίκεντρο το νόμισμα και όχι το πλαίσιο της άσκησης πολιτικής.
Ο πρώτος δήλωσε ότι η έξοδος από το ευρώ θα μας γυρίσει στη νεολιθική εποχή, ο δεύτερος εκτιμά ότι η έξοδος από το ευρώ θα σημάνει το τέλος της λιτότητας. Αμφότεροι είναι διακεκριμένοι οικονομολόγοι, οπότε η δική μου άποψη, ενός γουαναμπή καφετζή, δεν έχει την παραμικρή σημασία. Έχω όμως μερικές αμφιβολίες και το χώρο τούτονα για να τις καταγράψω.

Από τη μία είναι η παραμονή στην ευρωζώνη που στην ουσία είναι πάση-θυσία-παραμονή-στην-ευρωζώνη. Θα μπορούσε να είναι μια παραμονή αναίμακτη αν οι δανειστές ήταν χαϊβάνια και χαμπαριάζαν από τσαμπουκάδες καταχρεωμένων. Ή συγκινούνταν, έστω, από ανθρωπιστικές κρίσεις. Όμως αυτοί προτιμούν θεάματα σαν το "Λύκο της Γουόλ Στριτ" παρά σαν την "Απόκληρη της κοινωνίας".
Εξάλλου, δύο αιώνες κοντεύει ανεξάρτητη από τους Οθωμανούς η Ελλάς, αλλά ανεξάρτητη από τους δανειστές δεν κατέστη ούτε για δεκάλεπτο. Ούτε με δεκάρα, ούτε με δεκάλεπτο. Ακόμα κι αν χρειαστεί να πάρουν λιγάκι τους βοστρύχους του χρέους, ακόμα κι αν παρατείνουν τη δανειακή σύμβαση μέχρι το 2099, πάλι από πάνω θα είναι. Και θα υπαγορεύουν την ουσία των μνημονίων "νέων ελληνικών συμφωνιών" που δεν είναι άλλη από την ουσία του καπιταλισμού. Η εκμετάλλευση ανθρώπων και εθνικών πλούτων υπέρ των λίγων. Των λίγων που δεν γνωρίζουν μεταξύ τους εθνικές διχόνοιες, σε αντίθεση με τους πολλούς.

Από την άλλη είναι η επιστροφή στη δραχμή με αποχαιρετισμό στη λιτότητα. Η λέξη "λιτότητα" μπήκε στο εθνικό λεξιλόγιο ήδη από το 1985. Που για να είμαστε ακριβείς, μόνο η πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ, η εποχή της ΑΤΑ, ήταν περίοδος χωρίς λιτότητα για τους πολλούς. Αν δεχτούμε λοιπόν ότι η Ελλαδίτσα αποχωρεί από το ευρώ και ξαναφέρνει τη δραχμή, αν δεχτούμε δηλαδή ότι από σκληρό νόμισμα περνάμε σε νόμισμα μπαμπάκι, απορώ πως είναι δυνατόν να αποχαιρετίσουμε τη λιτότητα. Να βάλω στο δοκιμαστικό σωλήνα και λίγη από ευρωενωσιακή απάθεια; Τόμπολα. Τι είναι αυτό που θα αποτρέψει δανειστές και ευρωζωνικούς απ' το να τσακίσουν τη δύστυχη αποικία, όπως τσακίζει ο μπράβος του τοκογλύφου τον θρασύ κακοπληρωτή; Ο οίκτος ή η βαριεστημάρα; Πως θα πληρώνει για να εισάγει τα πανάκριβα φάρμακα μια καταχρεωμένη χώρα της οποίας το νόμισμα θα διολισθαίνει κουτρουβαληδόν;

Είναι μονόδρομος δηλαδή η παραμονή στην ΕΕ και το ευρώ; Είναι μόνο αν δεν είσαι αποφασισμένος για βίαιες ρήξεις. Αν νομίζεις ότι υπάρχει διέξοδος, στο ευρώ ή στη δραχμή, διατηρώντας όμως τα κολλητηλίκια με τους εταίρους, τα ΝΑΤΑ και τους λοιπούς ευαγείς μπράβους θεσμούς, βολέψου καλά και παρακολούθησε τη συνέχεια του έργου. Το έργο είναι γεμάτο από εμβόλιμα "προσεχώς". Στην περίπτωση όμως που δεν γουστάρεις τις ρήξεις, που προτιμάς το ραγιαδηλίκι βρε αδερφέ, κόψε τις μεγαλοστομίες περί εθνικής υπερηφάνιας και αξιοπρέπειας. Τουλάχιστον μη γίνεσαι γελοίος.

Όπως πάντα υπάρχουν δύο δρόμοι. Κακοτράχαλοι κι οι δυο.
Ο πρώτος -κακοτράχαλος αλλά φωτισμένος με πολύχρωμα λεντάκια- είναι ο δρόμος της πειθαρχίας στις καπιταλιστικές δομές. Προσφέρει 49% επιβίωση κουτσά-στραβά και 49% επιβίωση στην απόλυτη μιζέρια. Ε, ναι υπάρχει και το 2% αλλά αυτό δεν χολοσκά για τέτοια ζητήματα.
Ο δεύτερος -κακοτράχαλος και κακοφωτισμένος- είναι ο δρόμος της ρήξης. Καμιά σιγουριά δεν προσφέρει κι ασφαλώς όχι παρθένες και πιλάφια. Αν κάτι προσφέρει, αυτό είναι η μοναδική διέξοδος προς την απεξάρτηση από τοκογλύφους και ευρωδράκουλες. Μια απεξάρτηση που είναι εφικτή -ίσως και να μην είναι- αλλά στα πρώτα της βήματα θα είναι εφιαλτική.

Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει. Μόνο ο γνωστός "τρίτος δρόμος προς το σοσιαλισμό" που είναι μια σύντομη παράκαμψη του πρώτου δρόμου.