Εικαστικές συγγένειες

ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΕΣ

Το Μάρτιο του 1909 ο Henri Matisse, ευρισκόμενος στο Παρίσι, έλαβε παραγγελία από το ρώσο εμπόρο τέχνης Σεργκέϊ Στσούκιν για δύο μεγάλους πίνακες με θεματολογία τον χορό και τη μουσική. Η πρώτη εκδοχή του "Χορού" αποτέλεσε σπουδή για την παραγγελία του Στσούκιν που ολοκληρώθηκε το 1910, μία ακόμα εκδοχή του ίδιου έργου δημιουργήθηκε το 1932. Το έργο διακατέχεται από ένα διονυσιακό στοιχείο, η δε χρήση της τριχρωμίας (μπλε-πράσινο-κόκκινο) είναι αντιπροσωπευτική του γαλλικού φωβισμού.
Ο πρώτος "Χορός" ήταν ο εξής:

και η εκδοχή του 1910 ήταν η εξής:

Στις αρχές του 1910, στην Πετρούπολη της Ρωσίας, ο Κούζμα Σεργκέγιεβιτς Πετρόβ-Βόντκιν παρουσίασε τα "Παιδιά που παίζουν". Ο Πετρόβ-Βόντκιν δεν ανήκε βέβαια στον κύκλο του γαλλικού φωβισμού. Συμμετείχε στον καλλιτεχνικό κύκλο του "Μπλε ρόδου", φορέα του ρωσικού συμβολισμού. Εξάλλου στα "Παιδιά που παίζουν" είναι εμφανής η ρεαλιστική απεικόνιση των μορφών σε αντίθεση με αυτές του Ματίς. Το περιβάλλον πάντως έχει προφανείς αναλογίες. Ασφαλώς αν πρέπει να αναζητήσει κανείς γενεαλογικές συγγένειες ο ρωσικός συμβολισμός, όπως και ο γαλλικός φωβισμός έφεραν την κληρονομιά του ιμπρεσσιονισμού. Το έργο "Παιδιά που παίζουν" ήταν σταθμός στην πορεία του Πετρόβ-Βόντκιν καθώς για πρώτη φορά χρησιμοποίησε την τρίχρωμη παλέτα (μπλε-πράσινο-κίτρινο) την αναγκαιότητα της οποίας υπερασπίστηκε στο έργο του "Ευκλείδιος χώρος".

ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ

Λίγα χρόνια μετά, το 1914 ο βρετανός υπουργός πολέμου Λόρδος Κίτσενερ απεικονίστηκε στο προπαγανδιστικό πόστερ του Άλφρεντ Λιτ με την προτροπή "Κατατάξου στον στρατό της πατρίδας σου":

Το πόστερ μάλλον έφερε αποτέλεσμα καθώς ενέπνευσε πλήθος αντιστοίχων στρατολογικών επιχειρήσεων, με γνωστότερη την αφίσσα του James Flagg με τον αντιπαθέστατο Uncle Sam που καλούσε εθελοντές για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο:

Λίγο αργότερα, το 1920, ο Κόκκινος Στρατός ζητούσε με τη σειρά του, δια χειρός Ντμίτρι Μουρ, εθελοντές για τον εμφύλιο:

Συλλογή με σχετικά πόστερ υπάρχει εδώ.